Związek HbA1c jest istotnym wskaźnikiem długoterminowego stężenia glukozy we krwi. Podstawą tego wskaźnika jest proces glikacji, czyli trwałego łączenia się glukozy z wolnymi grupami aminowymi białek, między innymi z hemoglobiną.
Jednym z tych białek jest hemoglobina znajdująca się w czerwonych krwinkach, która łączy się na stałe z glukozą tworząc hemoglobinę glikowaną (HbA1c). Raz związana, utrzyma się aż do obumarcia krwinki czerwonej. Jako, iż żyją one maksymalnie do 100 dni, poziom hemoglobiny glikowanej będzie odzwierciedlał glikemię z ostatnich 3 miesięcy.
Proces łączenia się cząsteczek zachodzi powoli i dlatego wartość hemoglobiny glikowanej nie jest zależna od dobowych, po posiłkowych wahań glikemii. Jej ilość jest proporcjonalna do średniej glikemii, jaka panowała w organizmie podczas życia obecnych krwinek.
Dla wysokości poziomu HbA1c główne znaczenie ma tryb życia pacjenta oraz skuteczność leczenia cukrzycy. Właśnie dlatego HbA1c jest idealnym retrospektywnym wskaźnikiem glikemii. Jest niezbędna w ocenie wyrównania metabolicznego cukrzycy, bo pozwala na ocenę średniego dobowego poziomu glukozy we krwi w okresie ok. 100 dni poprzedzających badanie.
Lekarz może sprawdzić, czy leczenie skutecznie działa, oraz czy chory dostosowuje się do diety i regularnie bierze leki. W odczycie badania wysoka hemoglobina glikowana (świadcząca o długotrwałym czasie trwania podwyższonej glikemii) jest oznaką niewystarczającego leczenia i czynnika ryzyka rozwoju powikłań cukrzycy, natomiast zbyt niska może świadczyć o występowaniu hipoglikemii.
Ilość hemoglobiny glikowanej wyrażana jest w procentach i określa odsetek HbA1c w stężeniu hemoglobiny. U osób zdrowych ta wartość utrzymuje się pomiędzy 4-6%. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego powinno się dążyć do osiągnięcia wartości mniejszej niż 7%, natomiast w grupie pacjentów z cukrzycą typu 1 i krótkotrwałą cukrzycą typu 2, poniżej 6,5%. Badania dowiodły, że osoby u których hemoglobina glikowana ma wartość poniżej 6% dzięki prawidłowej kontroli glikemii, mają o 70% mniej powikłań cukrzycy.
Trzeba pamiętać, że regularne oznaczanie HbA1c to niezbędny elementem leczenia, ponieważ porównywanie kolejnych wyników umożliwia ocenę progresji choroby. Oznaczenia HbA1c u osób chorujących na cukrzycę powinno wykonywać się rutynowo raz na 3 - miesiące. Natomiast u pacjentów ze stabilnym przebiegiem choroby można wykonywać co pół roku.
Tagi:
hemoglobina glikowana, cukrzyca, oznaczenie HbA1c
*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
